Diều hâu MOHAMED EL-ERIAN: Thị trường phân chia kỳ lạ về triển vọng lãi suất

Các nhà đầu tư nên cẩn thận không bỏ qua những tín hiệu phát ra từ Fed

Bài viết của MOHAMED EL-ERIAN- Tác giả là hiệu trưởng trường Queens’ College, Cambridge và là cố vấn cho Allianz và Gramercy, đăng trên Financial Times

Diễn biến kỳ lạ trong mối quan hệ giữa thị trường tài chính và Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED).

Một lần nữa, một sự bất đồng đang xuất hiện trong mối quan hệ giữa thị trường tài chính và Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) về lãi suất mà Fed sẽ đặt ra vào năm 2024. Càng nhiều nhà đầu tư bỏ qua những tín hiệu từ ngân hàng trung ương có ảnh hưởng nhất thế giới này, họ càng có nhiều khả năng thất bại trong cuộc tranh luận này. Và sự bất đồng này càng kéo dài, những phức tạp liên quan càng trở nên khó hiểu hơn.

Tình trạng này trở nên rõ ràng hơn trong giai đoạn "im lặng" trước cuộc họp chính sách của Fed vào ngày 13 tháng 12. Trong giai đoạn này, thị trường đã có những diễn giải "dovish" - hoặc tiếp thu chọn lọc - từ các bài phát biểu của các quan chức Fed. Tất cả sự chú ý đều đổ dồn vào việc liệu những phát biểu của Chủ tịch Jay Powell vào cuối tuần đó, có thể đẩy lùi được sự đồng thuận của thị trường rằng, lãi suất sẽ giảm bắt đầu từ đầu năm 2024 hay không.

Powell đã cố gắng thực hiện điều này bằng hai luận điểm:

• Thứ nhất, ông nhấn mạnh rằng "còn quá sớm để kết luận với bất kỳ sự tự tin nào rằng, chúng tôi đã đạt được trạng thái đủ thắt chặt, hoặc suy đoán về thời điểm chính sách có thể được nới lỏng."
• Thứ hai, ông nhắc nhở thị trường rằng, ông và các đồng nghiệp trong ủy ban thiết lập chính sách của Fed "sẵn sàng thắt chặt chính sách hơn nữa nếu điều đó trở nên thích hợp."

Tuy nhiên, những nỗ lực này đã không thành công, xét theo phản ứng của thị trường. Người ta mong đợi những tín hiệu này sẽ đảo ngược một phần sự sụt giảm lợi suất đáng chú ý được quan sát thấy vào tháng 11 - với mức giảm hơn 0.60 điểm phần trăm đối với lợi suất trái phiếu Kho bạc kỳ hạn 10 năm và hơn 0.40 điểm phần trăm đối với lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm, vốn rất nhạy cảm với lãi suất. Thay vào đó, lãi suất đã giảm thêm 10 điểm cơ bản vào ngày Powell phát biểu, dẫn đến việc thị trường định giá vào cuối tuần đó tổng cộng 5 lần cắt giảm trong năm 2024, với khả năng đáng kể lần cắt giảm đầu tiên sẽ diễn ra vào tháng 3.

Điều đáng nói thêm là đây không phải là lần đầu tiên thị trường thách thức quan điểm của Fed do Powell dẫn đầu về triển vọng chính sách tiền tệ. Chỉ một năm trước, một kịch bản tương tự đã diễn ra, với việc thị trường định giá giảm lãi suất cho năm 2023 nhưng điều này không bao giờ xảy ra. Do đó, trái phiếu chính phủ đã có một năm đầy biến động và cho đến đợt tăng lãi suất mạnh mẽ vào tháng 11, chúng phải đối mặt với viễn cảnh thua lỗ năm thứ ba liên tiếp.

Một điểm kỳ lạ thứ ba: Càng nhiều thị trường tách biệt khỏi các tín hiệu của Fed, thì họ càng có khả năng thúc đẩy ngân hàng trung ương áp dụng con đường bất lợi cho họ. Điều này là do thị trường yêu thích việc cắt giảm lãi suất sẽ nới lỏng các điều kiện tài chính và gia tăng lo ngại của Fed về áp lực lạm phát, từ đó trì hoãn việc cắt giảm lãi suất mà thị trường đang đặt cược. Thật vậy, theo một chỉ số của Goldman Sachs, tháng 11 là một trong những tháng có sự nới lỏng điều kiện tài chính (financial conditions) lớn nhất từng được ghi nhận.

Về nguyên nhân, thị trường có thể sẵn sàng mạo hiểm bị Fed "đánh" thêm một lần nữa vì họ lo ngại hơn về một cuộc suy thoái có thể xảy ra vào năm 2024. Điều này sẽ phù hợp với diễn biến giá vàng và dầu mỏ, nhưng dường như lại không nhất quán với sự tăng vọt của giá cổ phiếu.

Ngoài ra, thị trường có thể tin rằng mặc dù Fed chính thức đặt mục tiêu lạm phát ở mức 2%, họ có thể chấp nhận được một con số cao hơn một chút (3%). Điều này phù hợp với quan niệm rằng, sau khi vật lộn với thiết hụt tổng cầu trong thập kỷ trước, nền kinh tế toàn cầu đã bước vào giai đoạn nhiều năm có tổng cung ít linh hoạt hơn. Các yếu tố như chuyển đổi năng lượng, toàn cầu hóa phân mảnh, sự nhấn mạnh của các công ty vào chuỗi cung ứng bền bỉ và thị trường lao động ít thích nghi hơn góp phần vào sự thay đổi này. Theo đuổi mục tiêu lạm phát quá thấp trong môi trường này sẽ dẫn đến những hy sinh không cần thiết về tăng trưởng và sinh kế, cũng như sự gia tăng bất bình đẳng.

Giải thích thứ ba tập trung vào việc Fed mất uy tín. Điều này là do việc đánh giá sai lạm phát, các biện pháp chính sách bị trì hoãn, thiếu sót giám sát, giao tiếp kém, sai lầm dự báo lặp đi lặp lại, các câu hỏi về giao dịch của một số quan chức và trách nhiệm yếu kém.

Dựa trên dự báo đồng thuận của thị trường về nền kinh tế và mức định giá cổ phiếu, lãi suất có thể vẫn không thay đổi trong thời gian dài hơn so với những gì thị trường tương lai hiện đang dự đoán. Để tránh một thất bại tiềm ẩn khác, các nhà đầu tư nên chuẩn bị cho khả năng lãi suất cao hơn trong năm 2024 hoặc điều chỉnh định giá cổ phiếu cho phù hợp.