Lạm phát vòng 2?: Phe bồ câu và diều hâu tranh cãi

 Phe Diều Hâu Đang Nghĩ Đến Lạm Phát Vòng 2

Cung tiền M2 của Mỹ đang trở lại

Nhiều tổ chức đang nâng dự phóng lạm phát

(Theo TheIllusionMoney)- Tiêu liệu tương lai của nền kinh tế luôn luôn bao gồm một chút dự đoán. Nhưng theo tôi, hai tuyên bố sau đây có khả năng đúng cao:

1. Trong ba năm qua, chính sách tiền tệ đã quá nới lỏng.

2. Rất có khả năng chính sách tiền tệ vẫn còn hơi nới lỏng, mặc dù tôi kém tin tưởng hơn vào tuyên bố này.

Dưới đây là một số điểm dữ liệu gần đây, bắt đầu với báo Financial Times (tháng 4.2024):

Bản báo cáo "bùng nổ" về doanh số bán lẻ tháng 3 đã châm ngòi cho việc bán tháo trái phiếu chính phủ Mỹ và làm rung chuyển thị trường ngoại hối toàn cầu vào thứ Hai, đây là dấu hiệu mới nhất cho thấy nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể đang quá nóng để cắt giảm lãi suất. Doanh số bán lẻ của Mỹ mạnh hơn nhiều so với dự kiến trong tháng 3, do người tiêu dùng vẫn tiếp tục chi tiêu bất chấp sự không chắc chắn về hướng đi lãi suất trong tương lai. [Lưu ý thuật ngữ "bất chấp"] Dữ liệu từ Cục Điều tra Dân số Hoa Kỳ được công bố vào thứ hai cho thấy doanh số bán lẻ, bao gồm chi tiêu cho thực phẩm và xăng dầu, đã tăng 0.7% vào tháng trước.

 

Các nhà kinh tế được Reuters khảo sát dự kiến sẽ tăng 0.3%. Con số của tháng 2 được điều chỉnh tăng từ mức tăng 0.6% lên 0.9%, cho thấy chi tiêu của người tiêu dùng vẫn kiên trì trong đầu năm nay và cung cấp thêm bằng chứng về sự tăng tốc trở lại của tăng trưởng kinh tế. Điều đó nên được đọc là: Tăng tốc trở lại của tăng trưởng kinh tế danh nghĩa. Lãi suất kỳ hạn 5 năm của trái phiếu TIPS (Treasury Inflation-Protected Securities) đã quay trở lại trên 2.5% và đang tiếp tục tăng. 

Dự báo hiện tại của Cục Dự trữ Liên bang Atlanta về tăng trưởng GDP thực tế lên tới 2.8%, cho thấy tăng trưởng danh nghĩa mạnh mẽ tiếp tục trong quý 1. Bạn không thể kiểm soát lạm phát nếu không kiểm soát được GDP danh nghĩa. Một số người cho rằng sự chậm lại của "spot rents" sẽ sớm xuất hiện trong chỉ số CPI về tiền thuê nhà. Có thể đúng, có thể không. Nó phụ thuộc vào diễn biến tương lai của spot rents vì tiền thuê nhà trong CPI vẫn còn nhiều việc phải làm để bắt kịp với mức tăng trước đó của spot rents.

Nếu giá thuê nhà giao ngay bắt đầu tăng tốc trở lại, thì chúng ta sẽ không bao giờ có được sự chậm lại như đã hứa hẹn trong giá thuê nhà của CPI. Xây dựng nhà ở nhiều gia đình đang giảm sút, đây là một dấu hiệu xấu.

Tôi không nói rằng lạm phát không thể chậm lại trong những tháng tới, vì không thể dự đoán trước những bước ngoặt của nền kinh tế. Có lẽ chúng ta sẽ rơi vào suy thoái vào cuối năm 2024. Nhưng tôi tin rằng bằng chứng cho thấy rủi ro lạm phát gia tăng. Xét cho cùng, chính sách trong 3 năm qua rõ ràng là quá nới lỏng, Fed cần phải thiên về lập trường diều hâu (ngay cả khi có nguy cơ suy thoái). Nếu bạn thắc mắc "lạm phát 3% có gì tệ đến thế", thì bạn đã không hiểu bất cứ điều gì tôi nói ở đây trong 15 năm qua.

Đây là điểm mà các nhà kinh tế thảo luận về "Fed nên làm gì", theo đó là họ nên đặt mục tiêu lãi suất quỹ liên bang ở đâu. Theo quan điểm của tôi, lãi suất không phải là cách đúng đắn để suy nghĩ về chính sách tiền tệ, vì vậy tôi sẽ không đề xuất một mức lãi suất cụ thể nào. Thay vào đó, tôi sẽ đề xuất việc khiến chế độ chính sách hiệu quả hơn.

1. Dừng lại sự vụng về. Ngay bây giờ, Fed có ác cảm tâm lý với những thay đổi bất ngờ về lãi suất. Do đó, họ thà không tăng lãi suất. Nhưng ác cảm tâm lý đó là phi lý trí và nó làm cho chính sách kém hiệu quả hơn. (Nghĩa là, nó khiến cả suy thoái và lạm phát vượt mức đều có khả năng xảy ra hơn.) Fed nên điều chỉnh mục tiêu lãi suất quỹ liên bang hàng ngày, theo mức điểm cơ sở gần nhất (chẳng hạn như sử dụng số phiếu trung bình của các thành viên FOMC). Mục tiêu lãi suất quỹ liên bang nên giống như các giá thị trường khác, chẳng hạn như một chuyển động ngẫu nhiên. Thông tin mới không nên khiến mọi người mong đợi một mức NGDP khác trong năm 2025, mà thông tin mới nên được thể hiện như sự điều chỉnh lãi suất quỹ liên bang cần thiết để giữ cho NGDP dự kiến năm 2025 đi đúng hướng.

2. Chuyển sang mục tiêu theo mức. Những thất bại trong ba năm qua có nhiều nguyên nhân, nhưng một yếu tố có tầm quan trọng vượt trội. Fed suy nghĩ theo tỷ lệ tăng trưởng, không phải theo mức. Điều đó làm tăng đáng kể sự không chắc chắn về con đường tương lai của NGDP, và phần lớn giải thích cho những biến động mạnh mẽ trên thị trường tài chính do những điều chỉnh dường như tầm thường trong chính sách của Fed.

Fed không phản ứng với những biến động bất ngờ trong tổng cầu, mà Fed đang tạo ra những biến động bất ngờ trong tổng cầu, thông qua hệ thống điều chỉnh lãi suất vụng về và thiếu mục tiêu theo mức.

Còn theo phe bồ cầu như Scott Granis thì lạm phát vẫn sẽ giảm vì M2 vẫn đang trong xu hướng giảm

Cục Dự trữ Liên bang (Fed) gần đây đã công bố số liệu cung tiền tháng 3, và tình hình không có gì thay đổi. M2 tăng vọt từ đầu năm 2020 đến đầu năm 2022, nhờ khoản chi thâm hụt 6 nghìn tỷ đô la được tài trợ hiệu quả. Kể từ đỉnh điểm vào tháng 4 năm 2022, M2 đã giảm gần 1 nghìn tỷ đô la. Tất cả điều này cộng lại thành cú lật đật lớn nhất trong lịch sử tiền tệ của Hoa Kỳ. Khi tình hình lắng xuống, chúng ta thấy rằng phần lớn sự tăng trưởng thừa của M2 đã bị hấp thụ bởi một nền kinh tế lớn hơn và bị kìm hãm bởi lãi suất cao hơn, điều này đã thúc đẩy mong muốn nắm giữ thêm tiền của công chúng. Câu hỏi hiện tại không phải là liệu lạm phát có tăng lên hay không, mà là nó sẽ giảm thêm bao nhiêu.

Biểu đồ #1 cho thấy lịch sử tăng trưởng của M2 (được biểu thị trên trục y theo thang logarit để hiển thị tốc độ tăng trưởng ổn định dưới dạng các đường thẳng). Sự phình to khổng lồ của M2 bắt đầu vào quý 2/2020 được thúc đẩy bởi khoảng 6 nghìn tỷ đô la tiền kiểm tra "kích thích" Covid, được tài trợ hiệu quả (không vay mượn mà được in ra) và phần lớn nằm trong tài khoản vãng lai của mọi người trong gần hai năm. (Trước đây, chi tiêu thâm hụt của Bộ Tài chính thường được tài trợ bằng cách bán trái phiếu, do đó không tạo ra tiền mới.) "Sự phình to" của M2 đã lên tới mức cao nhất là 4.7 nghìn tỷ đô la vào tháng 12 năm 2021 và hiện đã giảm gần hai phần ba. Đây là kết quả của việc tăng trưởng âm của M2 và sự tăng trưởng liên tục của nền kinh tế.

Biểu đồ #2 cho thấy sự gia tăng của tiền lưu thông. Đây là một thước đo khá tốt về nhu cầu tiền tệ, vì không ai giữ tiền mặt nếu không có lý do. Tiền thừa hoặc không mong muốn có thể dễ dàng được trả lại hệ thống ngân hàng để đổi lấy tiền gửi sinh lãi. Biểu đồ này cho thấy sự gia tăng đáng kể về nhu cầu tiền tệ từ năm 2020 đến cuối năm 2021, thời điểm những bất ổn gia tăng và việc chi tiêu tiền trở nên khó khăn. Kể từ đầu năm 2022, nhu cầu tiền tệ theo thước đo này đã trở lại "bình thường". Nhu cầu tiền tệ tăng cao giúp ngăn chặn sự phình to của M2 trở nên lạm phát, trong khi nhu cầu tiền tệ giảm trùng hợp với sự gia tăng lạm phát. Nói tóm lại, trong hai năm qua, sự gia tăng lạm phát gây ra nhiều khó khăn thực chất chỉ là kết quả của việc chi tiêu tiền không mong muốn: quá nhiều tiền theo đuổi quá ít hàng hóa. Nhu cầu tiền tệ hiện rõ ràng đã trở lại mức bình thường hơn, vì vậy, với một khoảng trễ nhất định, lạm phát có khả năng sẽ tiếp tục giảm.

Biểu đồ #3 thể hiện định nghĩa của tôi về nhu cầu tiền tệ: M2 chia cho GDP danh nghĩa. Cách hiểu tốt nhất về điều này là tỷ lệ phần trăm tổng thu nhập (GDP) mà công chúng chọn nắm giữ dưới dạng tiền mặt sẵn sàng chi tiêu (M2). Ở đây, chúng ta thấy nhu cầu tiền tệ - sau khi tăng vọt sau (khủng hoảng) Covid - đang nhanh chóng quay trở lại mức có thể gọi là bình thường.

Biểu đồ #4 so sánh sự tăng trưởng của M2 theo năm với sự thay đổi của CPI theo năm, được dịch sang trái một năm để cho thấy có độ trễ một năm giữa các biến động của M2 và lạm phát. Dấu sao đỏ ở mốc tháng 3 năm 2024 là tỷ lệ lạm phát CPI không bao gồm nhà ở (xem bài đăng này để biết giải thích chi tiết hơn). Có vẻ như độ trễ đã kéo dài thêm một chút, có thể lên đến một năm rưỡi. Điều đó gợi ý thêm rằng với sự suy giảm của M2, chúng ta có thể sẽ thấy lạm phát giảm hơn nữa trong khoảng thời gian còn lại của năm nay.